Tác giả: PGS. TS. Vũ Cương; TS. Nguyễn Quỳnh Hoa; và TS. Ngô Quốc Dũng (Đại học Kinh tế Quốc dân)

Nghiên cứu đưa ra những đặc điểm quan trọng nhất để miêu tả 3 mục tiêu phát triển bền vững 4,8 và 12 có ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển của quốc gia và đã chịu tác động như thế nào bởi đại dịch COVID – 19. Nghiên cứu cũng đưa ra những thông tin về thực trạng phát triển của 3 mục tiêu phát triển bền vững 4,8 và 12 trong bối cảnh đại dịch COVID – 19.Và từ những thực trạng đó, các nhà nghiên cứu đã đưa ra những đề xuất thay đổi trong định hướng nhằm đạt được VSDGs đúng hạn vào 2030.

Mục đích của bài nghiên cứu

Cho đến nay, SDG 4 (8/16 chỉ tiêu), SDG 8 (2/11 chỉ tiêu), SDG 12 (3/7 chỉ tiêu) có thể không đạt được theo đúng kế hoạch vào năm 2030. Do đó, bài nghiên cứu tìm hiểu, phân tích và đưa ra những kiến nghị và đề xuất phù hợp nhằm đảm bảo tất cả các mục tiêu phát triển bền vững để có thể đạt được đúng tiến độ.

Thực trạng của 3 mục tiêu phát triển bền vững 4,8 và 12

Đối với SDG 4, tiến độ thực hiện trong giai đoạn 2020 – 2021 đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi đại dịch COVID – 19. Đại dịch làm gián đoạn quá trình học tập của trẻ em các cấp, mặc dù đã áp dụng phương pháp học tập online. Bên cạnh đó, COVID – 19 ảnh hưởng đến quá trình cũng như chất lượng đào tạo nghề. Đây là những yếu tố quan trọng góp phần đạt được các chỉ tiêu của SDG. Tuy nhiên, một tín hiệu có thể được coi là tích cực trong giai đoạn này đó là COVID – 19 vô tình thúc đẩy quá trình chuyển đổi số tại Việt Nam.

Đối với SDG 8, tiến độ thực hiện trong giai đoạn 2020 – 2021 cũng bị ảnh hưởng tương đối nặng nề do sự bùng nổ của đại dịch COVID – 19 và những biến hóa khó lường của thị trường trong và ngoài nước do tác động của đại dịch. Có thể thấy tăng trưởng kinh tế và tốc độ tăng GDP bình quân đầu người chậm lại; khu vực kinh tế phi chính thức đang mở rộng quy mô; tỷ lệ thất nghiệp và không có việc làm tăng lên.

Đối với SDG 12, có thể thấy hiệu quả sử dụng các nguồn tài nguyên thiên nhiên chưa thực sự được cải thiện; hiện tượng thất thu vẫn còn nhiều; tỷ lệ chất thải rắn vẫn tiếp tục tăng; việc phân loại rác tại các hộ gia đình chưa hiệu quả. Tuy nhiên, những tín hiệu tích cực cũng đang được nhìn thấy khi tỷ lệ thu hồi và xử lý các chất thải độc hại gia tăng; tỷ lệ xử lý rác thải bằng cách chôn lấp cũng giảm. Đồng thời, những chú trọng trong việc sửa đổi Luật bảo vệ môi trường có thể được nhìn thấy, Chính phủ dần quan tâm hơn đến kinh tế tuần hoàn, khuyến khích việc sản xuất tái sử dụng, tái chế và xử lý nhằm giảm thiểu tối đa các loại rác và chất thải. Nhưng việc thực hiện SDG 12 còn tồn tại những thách thức và khó có thể đảm bảo rằng sẽ đạt được mục tiêu theo đúng kế hoạch. Mặc dù COVID – 19 không ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình thực hiện SDG 12 nhưng đại dịch vẫn để lại ảnh hưởng trong dài hạn vì việc huy động nguồn vốn để thực hiện SDG 12 có thể bị ảnh hưởng hoặc SDG 12 có thể không được coi trọng như những ưu tiên cấp bách khác do COVID – 19 gây ra.

Định hướng sửa đổi nhằm đạt được 3 mục tiêu phát triển bền vững 4, 8 và 12 vào 2030

Thực trạng của ba SDGs tại Việt Nam cho thấy một số chỉ tiêu trong từng SDG không thể đạt được do đại dịch Covid 19. Vì vậy, phải điều chỉnh lộ trình thực hiện vào năm 2025 và 2030. Tham vấn đáng kể với các bên liên quan khác nhau đã đề xuất các điều chỉnh chi tiết như sau:

Nguồn: Đề xuất được thực hiện bởi các tác giả dựa trên dự đoán và thảo luận tư vấn. (Đơn vị: %)